อะไรเป็นสาเหตุจูงใจให้คนไทยหรือเด็กไทยอยากเพิ่มความสูงกันมากขึ้น
พวกที่ตื่นตัวกันมากก็คือ พ่อแม่มีความรู้ไม่อยากให้บุตรหลานตัวเตี้ยเมื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ สาเหตุจูงใจคือ บุคลิกภาพและความสง่างาม ผู้ชายที่สูง 175 เซนติเมตร ย่อมมีความสง่างามมากกว่าผู้ชายที่สูง 160 เซนติเมตร ผู้หญิงที่สูง 165 เซนติเมตร ย่อมมีความสง่างามมากว่าผู้หญิงที่สูง 150 เซนติเมตร มาตรฐานของคนไทยที่ศึกษาและรายงานโดยกระทรวงสาธารณสุขเมื่อ พ.ศ. 2542 ชายไทยสูงเฉลี่ย 170 เซนติเมตร หญิงไทยสูงเฉลี่ย 158 เซนติเมตร ชายและหญิงมีความสูงต่างกัน 12 เซนติเมตร ถ้านับย้อนหลังไป 20 ปี มาตรฐานความสูงของชายไทย 165 เซนติเมตร หญิงไทยประมาณ 155 เซนติเมตร ต่างกันประมาณ 10 เซนติเมตร
ปัจจัยอะไรบ้างที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและความสูงของเด็ก
1. พันธุกรรม พ่อแม่สูงลูกมักจะสูง พ่อแม่เตี้ยลูกมักจะเตี้ย แต่สูตรสำเร็จนี้ไม่แน่นอนเสมอไป เพราะยังมีปัจจัยเสริมและสิ่งแวดล้อมอื่นๆ อีก ที่ทำให้ความสูงของเด็กเมื่อเป็นผู้ใหญ่มากหรือน้อยกว่านี้
2. ศักยภาพในการเจริญเติบโต (Growth potential) เด็กที่ตัวเล็กน้ าหนักน้อยตั้งแต่แรกเกิด คือเตี้ยเล็กตั้งแต่อยู่ในครรภ์ (Small for Gestational age) เช่น เด็กที่น้ าหนักแรกเกิดต่ ากว่า 3 กิโลกรัม และยาวน้อยกว่า 50 เซนติเมตร ทั้งๆที่เป็นเด็กคลอดครบก าหนด (อายุครรภ์ 40 สัปดาห์) เด็กพวกนี้มักจะโตช้า และมีโอกาสเตี้ยเมื่อเป็นผู้ใหญ่ ตรงกันข้ามเด็กที่ตัวยาวใหญ่ตั้งแต่แรกเกิด (มารดาไม่ได้เป็นเบาหวาน) เช่น หนักเกิน 3,500 กรัม ตัวยาวเกิน 52 เซนติเมตร จะมีศักยภาพในการเจริญเติบโตได้ดี มีโอกาสที่จะสูงเกินมาตรฐานเมื่อเป็นผู้ใหญ่
3. ฮอร์โมน ฮอร์โมนมีความส าคัญต่อการเจริญเติบโตของกระดูกท าให้เด็กตัวใหญ่ยาวขึ้น ที่ส าคัญคือไทรอยด์ฮอร์โมน กับ Growth Hormone (GH) การขาดฮอร์โมนทั้ง 2 ชนิดนี้จะท าให้เด็กเติบโตและเตี้ยแคระ ถ้าขาดไทรอยด์ฮอร์โมนจะท าให้เด็กปัญญาอ่อนด้วย
Growth Hormone (GH) ออกฤทธิ์ที่กระดูกอ่อน (Chondrogenesis) ท าให้กระดูกท่อน (Tubular Bone) ยาวออกไป ซึ่งมีผลอย่างยิ่งต่อกระดูกแขน ขา และกระดูกสันหลังท าให้ความสูงของเด็กเพิ่มขึ้น
Thyroid Hormone ออกฤทธิ์ทั้งที่กระดูกอ่อน และกระดูกแข็งส่วนปลาย (Chondrogenesis) และ Osteogenesis ท าให้ความสูงเพิ่มขึ้นเช่นกัน
การหลั่งของ Growth Hormone (GH) ในสภาวะปกติ
การหลั่ง Growth Hormone (GH) ในคนปกติทั้งเด็ก และผู้ใหญ่จะด าเนินไปตลอดเวลา ถ้าวัดระดับของ Growth Hormone (GH) ในเลือดจะอยู่ระหว่าง 0-3 หน่วย ng/ml อย่างไรก็ตาม Growth Hormone (GH) จะหลั่งเพิ่มขึ้นสูงกว่าระดับปกติใน 3 สถานการณ์ คือ
ก. การออกกำลังกาย หลังจากการออกกำลังกายทุกชนิด GH จะหลั่งเพิ่มขึ้นแล้วแต่ชนิดของกีฬา กีฬายิ่งหนักยิ่งเพิ่มมากขึ้น ฉนั้นเด็กที่ออกก าลังกายสม่ าเสมอจะโตเร็ว เด็กที่ไม่ได้ออกก าลังกายจะโตช้า โดยในที่นี่การออกกำลังกายที่ได้ผลดีมากๆอยากหนึ่งก็คือ สปริงบอร์ดแทรมโพลีน
ข.การนอนหลับสนิทในเวลากลางคืน ภายหลังการนอนหลับสนิทในเวลากลางคืน GH จะหลั่งเพิ่มขึ้นสูงกว่าปกติ และจะลดลงสู่ระดับปกติเมื่อเวลาประมาณ 5.00 น. เด็กนอนดึกและหลับไม่สนิทจะโตช้า การนอนกลางวันและนอนตื่นสายไม่ได้ท าให้ GH หลั่งเพิ่มขึ้น
ค. อาหาร อาหารโปรตีนประเภทนม เนื้อสัตว์ ไข่ จะกระตุ้นการเจริญเติบโตดี เด็กที่กินนมเก่งจะโตเร็ว อาหารประเภทไขมัน และน้ าหวานจะกดการหลั่งของ GH ท าให้อ้วนเตี้ย
อุปสรรคที่ท าให้เด็กปกติ (ไม่มีโรคประจำตัวในระดับต่างๆ) ตัวเตี้ยเมื่อเป็นผู้ใหญ่
ฮอร์โมนเพศ ฮอร์โมนเพศหญิง (Estrogen) และฮอร์โมนเพศชาย (Androgen) ที่สร้างจากรังไข่ และอัณฑะของเพศหญิงและชายตามล าดับเมื่อเด็กย่างเข้าวัยรุ่น จะท าให้กระดูกท่อน (Tubular Bone) ซึ่งมี 2 ส่วน ท่อนปลายเรียกว่า Epiphysis และท่อนหลังเรียกว่า Metaphysis ระหว่างกระดูกทั้ง 2 ท่อนเป็นกระดูกอ่อน ในวัยเด็กกระดูกทั้ง 2 ท่อนยังอยู่ห่างกัน เรียกภาษาง่ายๆว่า กระดูกยังเปิดอยู่ท าให้เด็กเติบโตไปได้เรื่อยๆ เมื่อเด็กอายุยังน้อยช่องว่างนี้จะห่างกันท าให้มีศักยภาพในการเจริญเติบโตสูง เมื่ออายุมากขึ้นช่องนี้จะแคบลงทุกที ในที่สุดกระดูก 2 ท่อนดังกล่าวนี้จะเชื่อมสนิทเป็นท่อนเดียวกัน (Fusion of Epiphysis and Metaphysis) หรือเรียกว่ากระดูกปิดเมื่อเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ (Adult) ในเพศหญิงเมื่ออายุกระดูกอยู่ในเกณฑ์เฉลี่ย 17 ปี (จากหนังสือ Radiographic Atlas of Skeletal Development of the hand and wrist โดย Greulich & Pyle) ความสูงจะหยุดสนิท ส าหรับเพศชายความสูงจะหยุดสนิทเมื่ออายุกระดูกประมาณ 18-19 ปี